Obowiązek przeprowadzenia spisu z natury oraz terminy jego przeprowadzenia, wskazuje treść § 27 ust. 1 ww. rozporządzenia. W myśl tego przepisu, podatnicy zobowiązani są do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury:
– towarów handlowych;
– materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych;
– półwyrobów;
– produkcji w toku;
– wyrobów gotowych;
– braków i odpadów.
Termin przeprowadzenia spisu z natury:
- dzień 1 stycznia i na koniec każdego roku podatkowego (tzw. REMANENT POCZĄTKOWY i REMANENT KOŃCOWY);
- dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego;
- w wypadku zmiany wspólnika;
- w wypadku zmiany proporcji udziałów wspólników;
- w chwili likwidacji działalności.
Spis z natury podlega wpisaniu do księgi także wówczas, gdy osoby prowadzące działalność gospodarczą, sporządzają go za okresy miesięczne lub gdy na podstawie odrębnych przepisów jego sporządzenie zarządził naczelnik urzędu skarbowego (§ 27 ust. 2 ww. rozporządzenia).
Remanent w zaliczce na podatek dochodowy
W myśl art. 24 ust. 2 ustawy o PIT, u podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej, prowadzących księgi przychodów i rozchodów, dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem w rozumieniu art. 14, a kosztami uzyskania, powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadków. Tym samym spis końcowy ma znaczenie dla rozliczenia podatku dochodowego. Podatnik wpłacając zaliczkę za grudzień, zna już zazwyczaj wartość remanentu końcowego. W tym przypadku uwzględnienie tego remanentu w zaliczce za grudzień, może być korzystne dla przedsiębiorcy. Nie ma żadnych prawnych przeszkód, aby uwzględnić remanent w zaliczce na podatek dochodowy za grudzień.
Elementy spisu z natury
Spis z natury obejmuje:
• towary handlowe – wyroby przeznaczone do sprzedaży w stanie nieprzerobionym:, towarami są również produkty uboczne uzyskiwane przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej np. odzież zakupiona w sklepie z odzieżą, książki w księgarni, zabawki w sklepie zabawkowym.
• materiały (surowce) podstawowe– materiały, które w procesie produkcji lub przy świadczeniu usług stają się główną substancją gotowego wyrobu; do materiałów podstawowych zalicza się również materiały stanowiące część składową (montażową) wyrobu lub ściśle z wyrobem złączone ( np. opakowania – puszki, butelki) oraz opakowania wielokrotnego użytku (np. transportery, palety), jeżeli opakowania te nie są zaliczone do środków trwałych np. tkaniny do szycia odzieży w szwalni, podzespoły do produkcji urządzeń, cegły do budowy domu itp.
• materiały pomocnicze – materiały niebędące materiałami podstawowymi, niebędące materiałami podstawowymi, które są zużywane w związku z działalnością gospodarczą i bezpośrednio oddają wyrobowi swoje właściwości np. oleje, farby, kleje.
• wyroby gotowe są wyroby własnej produkcji, których proces przerobu został całkowicie zakończony, wykonane usługi, prace naukowo-badawcze, prace projektowe, geodezyjno-kartograficzne, zakończone roboty, w tym także budowlane np. wykonana usługa malowania, uszyty płaszcz, wybudowany dom itd.
• półwyroby – są to wyroby własnej produkcji, przez ukończeniem procesu produkcji, zakończeniem usługi np. nieukończona odzież, budynek w stanie surowym.
• braki – są nieodpowiadające wymaganiom technicznym wyroby własnej produkcji, całkowicie wykończone bądź też doprowadzone do określonej fazy produkcji; brakami są również towary handlowe, które na skutek uszkodzenia lub zniszczenia w czasie transportu bądź magazynowania utraciły częściowo swą pierwotną wartość np. niepoprawnie uszyty płaszcz, uszkodzone zabawki podczas transportu.
• Odpady – są materiały, które na skutek procesów technologicznych lub na skutek zniszczenia albo uszkodzenia utraciły całkowicie swą pierwotną wartość użytkową np. połamane cegły do budowy domu, przeterminowany, niezdatny do użytku klej.
Wycena remanentu – towary, materiały, wyroby gotowe
Termin wyceny: w ciągu 14 dni od daty zakończenia spisu z natury
Jeśli przy dokonaniu wyceny użyto ceny rynkowej, przy wycenie w spisie z natury należy również pokazać cenę zakupu (cenę nabycia) lub koszt wytworzenia.


Jaki jest cel spisu z natury?
Celem spisu z natury jest korygowanie kosztów o wartość niesprzedanych zapasów. Służy to korygowaniu kosztów uzyskania przychodu – realizujemy go po to, aby podatek zapłacić w danym roku od właściwej podstawy opodatkowania (przychód w danym roku minus koszty w danym roku).
Spis z natury – wzór
Wzór remanentu znajdą Państwo tutaj:
– w formacie PDF:
https://www.blackgroup.pl/wp-content/uploads/2021/01/spis-z-natury-wzor.pdf
– w formacie DOCX (Word):
https://www.blackgroup.pl/wp-content/uploads/2021/01/spis-z-natury-wzor.docx
ARTYKUŁ OPRACOWAŁ:
Autor: Kamil Jakub Al Janabi
Stanowisko: Główny Księgowy
Dział Płatności i Rozliczeń BlackGroup.pl
————
E-mail: bok@blackgroup.pl